ซือหม่าเชียน司马迁(145 ปีก่อนคริสต์ศักราช-?) ผู้เขียนพงศาวดาร “สื่อจี้ 史记”(บันทึกประวัติศาสตร์) เป็นคนมณฑลส่านซี陕西โดยกำเนิด ซือหม่าเชียนเป็นนักประวัติศาสตร์และนักวรรณคดีในสมัยราชวงศ์ซีฮั่น คือ ราชวงศ์ฮั่นตะวันตกของจีน ถือกำเนิดในครอบครัวปัญญาชนครอบครัวหนึ่ง บิดาของเขาเป็นขุนนางด้านประวัติศาสตร์ของกษัตริย์ ด้วยเหตุนี้ตั้งแต่อายุ 10 ขวบซือหม่าเชียนก็เริ่มศึกษาวิชาวรรณคดีประวัติศาสตร์และคัมภีร์ของสำนักต่างๆ กับผู้ทรงคุณวุฒิที่มีชื่อเสียงในยุคนั้น ในวัยเด็กซือหม่าเชียนก็เป็นคนช่างขบคิดเขามีความรู้ต่างๆ นานาเกี่ยวกับบุคคลและเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์อย่างกว้างขวางนอกเหนือจากสิ่งที่ได้บันทึกไว้ในตำรา สิ่งนี้เป็นเหตุให้ซือหม่าเชียนออกเดินทางจากกรุงฉางอานไปท่องเที่ยวดินแดนต่างๆอย่างกว้างขวาง เมื่อเขาเป็นวัยรุ่นอยู่ ก็ได้อ่านหนังสือโบราณมากมาย เมื่ออายุครบ 20 ปี เขาเริ่มเดินทางไปท่องเที่ยวและศึกษาในที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ ได้สำรวจและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลที่มีชื่อเสียงโด่งดังในสมัยก่อน ต่อมา เขาได้รับตำแหน่งเป็นข้าราชการ สามารถติดตามพระมหากษัตริย์เสด็จพระราชดำเนินไปตามที่ต่าง ๆ ประสบการณ์เหล่านี้กลายเป็นรากฐานในการเขียนพงศาวดาร “สื่อจี้” ภายหลัง
พงศาวดาร “สื่อจี้ 史记”(บันทึกประวัติศาสตร์)
หลังจากบิดาของเขาถึงแก่กรรมแล้ว เขาได้ดำรงตำแหน่ง ไท่สื่อลิ่ง太史令 แทนบิดาของเขา ซึ่งเป็นตำแหน่งที่รับผิดชอบในการเขียนพงศาวดาร จึงมีโอกาสอ่านหนังสือมากมาย เมื่อ104 ปีก่อนคริสต์ศักราช ซือหม่าเชียนเริ่มเขียนพงศาวดาร “บันทึกประวัติศาสตร์” อย่างเป็นทางการ ในระหว่างการเขียนพงศาวดารนี้ เขาถูกลงโทษอย่างหนักเพราะได้ล่วงเกินพระมหากษัตริย์ เนื่องจากซือหม่าเชียนเป็นผู้แก้ต่างให้กับขุนศึกที่ประสบความปราชัยคนหนึ่ง เมื่อ 99 ปีก่อนคริสต์ศักราช หลี่หลิง李陵ขุนศึกของราชวงศ์ฮั่นนำทัพไปตีเผ่าซงหนูซึ่งอยู่ห่างไกลทางตะวันตกเฉียงเหนือ ในช่วงแรกของการทำสงครามกองทัพของราชวงศ์ฮั่นประสบชัยชนะต่อเนื่องกันหลายครั้งกษัตริย์ของราชวงศ์ฮั่นก็มีความปลาบปลื้มเป็นล้นพ้นแต่ต่อมากองทัพของราชวงศ์ฮั่นถูกเผ่าซงหนูโอบล้อมจนในที่สุดต้องยอมจำนน กษัตริย์ก็ทรงกริ้วมากและมีพระราชโองการให้จับตัวสมาชิกครอบครัวของหลี่หลิงเข้าคุกทันที ในยามนั้นบรรดาขุนนางต่างคอยตีซ้ำเติมและกล่าวใส่ร้ายหลี่หลิง มีแต่ซือหม่าเชียนผู้ซึ่งมีความซื่อตรงคนเดียวที่กล้าแก้ต่างให้กับหลี่หลิง แต่การแก้ต่างของซือหม่าเชียนก็เท่ากับเป็นการเพิ่มความกริ้วให้แก่กษัตริย์ทำให้เขาถูกจับเข้าคุกและถูกลงโทษตัดอวัยวะเพศ การผันแปรครั้งใหญ่นี้ทำให้ซือหม่าเชียนมีความเจ็บปวดและอัปยศอย่างแสนสาหัส ซือหม่าเชียนจึงคิดจะฆ่าตัวตาย แต่เมื่อคำนึงถึงหนังสือของเขาที่ยังเขียนไม่เสร็จ จึงอดทนความยากลำบาก และเรียบเรียงหนังสืออย่างขยันหมั่นเพียร ในที่สุดเขาก็ได้เขียนพงศาวดาร “สื่อจี้”ขึ้นด้วยความสำเร็จ
หลี่หลิง李陵
ต่อมากษัตริย์ราชวงศ์ฮั่นได้สั่งให้ปล่อยตัวซือหม่าเชียนออกจากคุกและแต่งตั้งซือหม่าเชียนให้เป็นขุนนางชั้นสูงที่มีตำแหน่งสูงกว่าเดิม แต่จิตใจของซือหม่าเชียนในช่วงนั้นเกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงเสียแล้ว เขาคิดว่าตัวเองเป็นคนพิการคนหนึ่ง ความหมายและเป้าหมายแต่หนึ่งเดียวในชีวิตก็คือการรวบรวมสื่อจี้และขัดเกลาให้สำเร็จแล้วในที่สุดสื่อจี้สำเร็จลงอย่างงดงาม
พงศาวดาร “สื่อจี้” แบ่งออกเป็น 130 บท เริ่มตั้งแต่สมัยพระเจ้าหวงจนถึงรัชสมัยพระเจ้าฮั่นอู่ตี้汉武帝 โดยเรียบเรียงถึงประวัติศาสตร์เป็นเวลา 3000 ปี เป็นพงศาวดารชุดแรกที่บันทึกตามกาลเวลา เนื้อเรื่องเกี่ยวโยงถึงการเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม การทหาร ฯลฯ ภาษาที่ใช้ในตัวบทกะทัดรัด เรียบง่ายและมีชีวิตชีวา พงศาวดาร “สื่อจี้” เป็นทั้งผลงานทางประวัติศาสตร์ที่ล้ำค่าและวรรณคดีที่ดีเลิศ
